Νέο όριο ταχύτητας στις πόλεις τα 30 χλμ./ώρα: Θα βοηθήσει ή όχι;

Νέο όριο ταχύτητας μέσα στις πόλεις, τα 30 χλμ./ώρα (από 50).
Μειώνεται από το 85% στο 10% η πιθανότητα θανάτου ενός πεζού σε ατύχημα και περιορίζεται η ατμοσφαιρική ρύπανση.
Καθυστερήσεις σε μεταφορές και «ζημιά» για τους επαγγελματίες;
Επικίνδυνο για τις μεγάλες μηχανές, γιατί δεν μπορούν να ισορροπήσουν.
Απαιτείται να βελτιωθούν οι δημόσιες συγκοινωνίες και η δομή των πόλεων.

autotriti team

Νέο όριο ταχύτητας στις πόλεις, τα 30 χλμ./ώρα (από 50)

Ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας που ψηφίστηκε πριν λίγες μέρες έφερε αρκετές αλλαγές και νέα, τσουχτερά πρόστιμα. Από όλες τις αλλαγές όμως μία συγκέντρωσε τα περισσότερα σχόλια. Λέμε για τη μείωση του ορίου ταχύτητας από τα 50 χλμ./ώρα στα 30 μέσα στις πόλεις από την πρώτη Νοεμβρίου 2025, όριο που μέχρι πρότινος εφαρμοζόταν μόνο σε κάποιες ειδικές ζώνες ή σχολικά συγκροτήματα. Να αναφέρουμε πως το όριο των 30 χλμ./ώρα είναι ένα μέτρο που ξεκίνησε το 2020 από την Διακήρυξη της Στοκχόλμης για την Παγκόσμια Οδική Ασφάλεια και ήδη εφαρμόζεται σε αρκετές ευρωπαϊκές πόλεις τα τελευταία χρόνια.

Μειώνεται από το 85% στο 10% η πιθανότητα θανάτου ενός πεζού σε ατύχημα

Το σημαντικότερο του συγκεκριμένου μέτρου αφορά βεβαίως την οδική ασφάλεια, η οποία θέλει στο πλαίσιο του Vision Zero (σ.σ. πρόκειται για το σχέδιο του Λονδίνου) να εξαλειφθούν τα θανατηφόρα ατυχήματα και οι σοβαροί τραυματισμοί στους δρόμους μέχρι το 2041. Σύμφωνα λοιπόν με τις έρευνες, με την εφαρμογή του νέου χαμηλότερου ορίου ταχύτητας των 30 χλμ. μέσα στις πόλεις: 

• Οι συνολικές συγκρούσεις μειώθηκαν κατά 35% (το αντίστοιχο ποσοστό στην ομάδα ελέγχου ήταν 12%).
• Όλα τα περιστατικά τραυματισμών μειώθηκαν κατά 36%.
• Οι θανατηφόροι ή οι σοβαροί τραυματισμοί μειώθηκαν κατά 34%.
• Οι τραυματισμοί παιδιών μειώθηκαν κατά 46%, με τους θανάτους να περιορίζονται επίσης κατά 75%.

Μεταξύ των ατόμων που περπατούν, ποδηλατούν ή οδηγούν μοτοσικλέτες, ο αριθμός των νεκρών ή των σοβαρά τραυματισμένων μειώθηκε κατά 28%.

Οφέλη για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία

Σε κάθε περίπτωση, το μόνο βέβαιο είναι ότι τα οφέλη από τα χαμηλότερα όρια ταχύτητας δεν περιορίζονται στο κομμάτι της ασφάλειας, αλλά έχουν ευρύτερες προεκτάσεις αναφορικά με τη δημόσια υγεία, το περιβάλλον και την οικονομία. 

Αρχικά μειώνονται οι ρύποι και βελτιώνεται η ποιότητα του αέρα, ενώ παράλληλα η ηχορύπανση που παράγεται είναι χαμηλότερη. Ο λόγος είναι πως περιορίζεται η φθορά των φρένων και των ελαστικών και συγχρόνως μειώνεται η κατανάλωση καυσίμου, 3 παράγοντες βαρύνουσας σημασίας για την εκπομπή μικροσωματιδίων και ρύπων.

Σε δεύτερη ανάγνωση υπάρχει και το μακροπρόθεσμο οικονομικό όφελος από τον περιορισμό της ταχύτητας καθώς περιορίζεται το κόστος για την αποκατάσταση των ζημιών και το κόστος για την περίθαλψη των τραυματιών.

Καθυστερήσεις στις μετακινήσεις

Όμως υπάρχουν και φωνές που αντιτίθενται σε αυτή την αλλαγή, προβάλλοντας ως βασικό επιχείρημα την αύξηση του χρόνου μετακίνησης και τη συμφόρηση των δρόμων. Στο Άμστερνταμ, όπου από το 2023 ισχύει όριο 30 χλμ./ώρα στο 80% των οδών της πόλης, ο χρόνος μετακίνησης αυξήθηκε ελάχιστα, όμως στη χώρα μας όπου το οδικό μας δίκτυο είναι ήδη υπερφορτωμένο, πόσο πιθανό είναι να «αντέξει» ακόμα πιο αργό ρυθμό κίνησης;

Οικονομική «ζημιά» για τους επαγγελματίες και τις μεταφορές

Και αν για τους πολίτες οι συνέπειες είναι μόνο χρονικές, για τους επαγγελματίες είναι και οικονομικές. Οι ταξιτζήδες θα αναγκαστούν να παίρνουν λιγότερες κούρσες στη βάρδια τους και αυτό σημαίνει μειωμένα έσοδα για τους ίδιους, αλλά και για το κράτος εμμέσως λόγω φορολόγησης. Αντίστοιχα όταν ένα τεράστιο κομμάτι της οικονομίας μας βασίζεται στην εστίαση, η οποία με τη σειρά της έχει επενδύσει στο delivery, πως θα καλύψει τη «χασούρα»; Με ανατιμήσεις, με απολύσεις ή υπάρχει τρόπος να βρεθεί «αναίμακτη» λύση;

Επικίνδυνο για τις μεγάλες μηχανές, γιατί δεν μπορούν να ισορροπήσουν

Πάμε όμως και σε ένα άλλο αρνητικό απότοκο, το οποίο δεν είναι εικασία αλλά γεγονός.

Στην Ελλάδα κυκλοφορούν πάρα πολλοί οδηγοί μοτοσικλέτας και η αναλογία δικύκλων/αυτοκινήτων είναι πολύ μεγαλύτερη σε σχέση με το εξωτερικό. Το «πρόβλημα» είναι πως μία καθιέρωση ορίου ταχύτητας στις πόλεις στα 30 χλμ./ώρα επηρεάζει την ασφάλειά τους. Γιατί ισχύει αυτό; Διότι ένα τέτοιο όριο πάει κόντρα στο γυροσκοπικό φαινόμενο, δηλαδή στην ικανότητα της μοτοσικλέτας να στέκεται όρθια ακόμη κι όταν γέρνει, σε μία στροφή. Το φαινόμενο αυτό, όμως, ισχύει μόνο άνω των 30 χλμ./ώρα, κάτω από αυτή την ταχύτητα ο οδηγός είναι αυτός που αναλαμβάνει να διατηρήσει την ισορροπία του διαχειριζόμενος το βάρος.
 
Με απλά λόγια, ειδικά για τους αναβάτες πιο ογκωδών και βαριών μοτοσυκλετών η δυσκολία και ο κίνδυνος ατυχήματος αυξάνεται.

Στη θεωρεία θα ισχύσει, στην πράξη όμως;

Το μεγάλο ερώτημα, φυσικά, είναι πώς θα αντιδράσουν οι ίδιοι οι οδηγοί. Η κίνηση στην πόλη είναι ούτως ή άλλως αργή. Όταν έχει κίνηση τα 30 ακούγονται «όνειρο», οπότε και δεν υπάρχει πρόβλημα με ένα τέτοιο όριο. Όταν όμως ο δρόμος είναι άδειος, πως θα αντιδράσει ο κάθε οδηγός; Γιατί και σήμερα το όριο είναι 40 ή 50 ούτως ή άλλως, απλά δεν το ακολουθεί κανείς, όπως τα περισσότερα όρια στην Ελλάδα. Θα εξασφαλίσει η πολιτεία την εφαρμογή του νόμου; Και με ποιο τρόπο; Διότι η διάθεση περισσότερων ένστολων για έλεγχο ή η εγκατάσταση καμερών απαιτεί και το ανάλογο κόστος. Οπότε τι 30 τι 40 τι 50 όπως έλεγε και η παλιά ελληνική ταινία…

Απαιτείται να βελτιωθούν οι δημόσιες συγκοινωνίες και η δομή των  πόλεων

Στο εξωτερικό, η χαμηλότερη ταχύτητα συνοδεύεται από ενίσχυση της χρήσης ποδηλάτου και μέσων μαζικής μεταφοράς, από έξυπνες μορφές μετακίνησης, από πεζοδρομήσεις και περιοχές ήπιας κυκλοφορίας. Όμως στο εξωτερικό υπήρχαν οι κατάλληλες υποδομές (και η παιδεία) για όλα αυτά και ήδη εφαρμοζόντουσαν πριν των καθιέρωση των 30 χλμ./ώρα. Δυστυχώς στις ελληνικές πόλεις θα πρέπει να γίνουν ριζικές δομικές αλλαγές και φυσικά να βελτιωθούν οι συνθήκες, ώστε ο κόσμος να στραφεί σε εναλλακτικές μορφές μετακίνησης.

Συμπερασματικά λοιπόν η μείωση του ορίου ταχύτητας έχει τα θετικά της και τα αρνητικά της, όπως κάθε τι καινούριο και σε μεγάλο βαθμό η επιτυχία ή αποτυχία του μέτρου εξαρτάται από ένα σύνολο παραγόντων που αφορούν τόσο τους πολίτες όσο και την πολιτεία και σαφώς είναι κάτι που εν τέλει θα εκτιμηθεί μετά από κάποια χρόνια εφαρμογής.