Συμβουλές

Αυτό  το  άρθρο  έχει  δημοσιευτεί  στις  24/2/2004
Ημερομηνία δημοσίευσης: 24/2/2004
ΑΣΦΑΛΕΙΑ
Υπερστροφή - υποστροφή
Κατά την κίνηση ενός αυτοκινήτου σε μια στροφή, ο νόμος της αδράνειας τού επιβάλλει να διατηρήσει τη φορά και την κατεύθυνσή του. Για το λόγο αυτό παρατηρείται και η επίδραση της φυγόκεντρου δύναμης που ωθεί το όχημα προς το εξωτερικό της στροφής. Σε αυτή την περίπτωση η πρόσφυση των τροχών εξασφαλίζει τον εκμηδενισμό της φυγόκεντρου δύναμης, η οποία αναλώνεται μόνο στην κλίση του αμαξώματος στο ποσοστό που αυτό επιτρέπεται από τις αναρτήσεις. Υπό προϋποθέσεις (υψηλή ταχύτητα κίνησης, ολισθηρότητα οδοστρώματος κ.λπ.) η φυγόκεντρος είναι ισχυρότερη της τριβής που παρατηρείται μεταξύ του ελαστικού και του οδοστρώματος με αποτέλεσμα την απώλεια πρόσφυσης των τροχών είτε του εμπρός, είτε του πίσω άξονα. Η διαδικασία ελέγχου τέτοιου είδους ακραίων συμπεριφορών του αυτοκινήτου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον άξονα στον οποίο μεταδίδεται η κίνηση.

Μετάδοση της κίνησης στους εμπρός τροχούς

Το φαινόμενο της υποστροφής εκδηλώνεται πιο εύκολα στα προσθιοκίνητα οχήματα. Αυτό συμβαίνει γιατί στα συγκεκριμένα οχήματα το βάρος του αμαξώματος μεταφέρεται στον εμπρός άξονα, ενώ η κατανομή του βάρους επηρεάζεται και από το γεγονός ότι οι κινητήρες είναι στις περισσότερες των περιπτώσεων τοποθετημένοι εγκάρσια. Προκειμένου να αποφύγει ο οδηγός τη συγκεκριμένη συμπεριφορά του οχήματος, οφείλει να φρενάρει λίγο πριν από την είσοδο στη στροφή έτσι ώστε η τάση βύθισης που θα εμφανίσει το εμπρός τμήμα του αμαξώματος να βελτιώσει την πρόσφυση των εμπρός -κινητήριων- τροχών. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί και με την επιλογή μιας κοντύτερης σχέσης (κατέβασμα) λίγο πριν από την είσοδο στην στροφή. Αν παρ' όλα αυτά το αυτοκίνητο αρχίσει να υποστρέφει εντός της στροφής, τότε ο οδηγός οφείλει να στρίψει ακόμα περισσότερο το τιμόνι προς την τροχιά που επιθυμεί να ακολουθήσει (εσωτερικό της στροφής) και να μειώσει σταδιακά την πίεση που ασκεί στο πεντάλ του γκαζιού.

Μετάδοση της κίνησης στους πίσω τροχούς

Κατά κανόνα στα οχήματα που η κίνηση μεταδίδεται στους πίσω τροχούς εξασφαλίζεται μια καλύτερη κατανομή του βάρους και στους δύο άξονες. Σε αυτό συμβάλλει και η τοποθέτηση των κινητήρων κατά το διαμήκη άξονα του αμαξώματος. Τα οπισθιοκίνητα μοντέλα εμφανίζουν μια "φυσική" τάση προς την υπερστροφή. Η απώλεια πρόσφυσης των πίσω τροχών μπορεί να ελεγχθεί με τη μείωση της πίεσης που ασκείται στο πεντάλ του γκαζιού. Αν το φαινόμενο είναι ιδιαίτερα έντονο, τότε ο οδηγός απαιτείται να στρέψει το τιμόνι προς την αντίθετη φορά από την περιστροφή που αρχίζει να πραγματοποιεί το αυτοκίνητο γύρω από τον άξονά του. Συγκεκριμένα σε μια δεξιά στροφή όπου το όχημα θα αρχίσει να υπερστρέφει προς τα αριστερά ο οδηγός οφείλει να στρέψει το τιμόνι προς τα αριστερά ώστε να μειώσει το φαινόμενο. Η κίνηση του τιμονιού πρέπει να είναι ανάλογη με την αντίδραση του αμαξώματος.
Τα τετρακίνητα οχήματα εμφανίζουν ένα διττό χαρακτήρα όσον αφορά την οδική συμπεριφορά τους. Όταν η κίνηση μεταδίδεται μόνιμα και ισόποσα στους τέσσερις τροχούς, το φαινόμενο της υποστροφής είναι περιορισμένο και μπορεί να διορθωθεί με τους χειρισμούς που αναφέρουμε δίπλα. Αρκετά όμως από τα μοντέλα που κυκλοφορούν και στην ελληνική αγορά βασίζονται στη μετάδοση της κίνησης σε μεγαλύτερο ποσοστό σε έναν από τους δύο άξονες. Ανάλογα με ποιος είναι αυτός, διαμορφώνεται και η οδική συμπεριφορά. Σε περίπτωση που η κίνηση μεταδίδεται σε μεγαλύτερο ποσοστό στον εμπρός άξονα, τότε όταν το σύστημα μετάδοσης διαγνώσει απώλεια πρόσφυσης των συγκεκριμένων τροχών, θα μεταθέσει μέρος της ροπής και στους πίσω τροχούς προκειμένου να προσφέρει μεγαλύτερη ευστάθεια στο αμάξωμα. Ο σωστός χειρισμός ενός τετρακίνητου οχήματος προβλέπει μεγαλύτερο στρίψιμο του τιμονιού κατά στην είσοδο της στροφής εφ' όσον παρουσιαστεί υποστροφή και μικρότερη πίεση στο πεντάλ του γκαζιού, ενώ κατά την έξοδο από αυτή, έλεγχο μιας πιθανής υπερστροφής με διόρθωση στο τιμόνι και λιγότερο γκάζι.