7 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ »
«Κλείδωσες» και έφυγες!
12.003 Επισκέψεις στο άρθρο (20/6/2015)
Πραγματικά τετρακίνητο ή… τετρακίνητο κατ ευφημισμό; Πότε μπορείς να είσαι σίγουρος ότι η τετρακίνηση ενός μοντέλου δεν θα σε αφήσει στη μέση του πουθενά; Ανήκει το κλείδωμα στις απαραίτητες προδιαγραφές;
autotriti team
Τετρακίνηση με τετρακίνηση έχει διαφορά. Αλλη είναι μόνιμη ανάμεσα στους δύο άξονες, άλλη είναι αυτόματη (δίνει δηλαδή μπροστά και όταν απαιτείται πίσω), άλλη έχει τη δυνατότητα να «κλειδώσει» τα διαφορικά, άλλη έχει ειδικές ρυθμίσεις για τον πάγο, την άμμο, το χώμα και τις πέτρες και ου τω καθεξής. Ποια είναι όμως η καλύτερη, ώστε να είσαι σίγουρος ότι δεν θα κολλήσεις -για παράδειγμα- σε λίγα εκατοστά λάσπης, επειδή νόμιζες πως οδηγείς ένα ικανό τετρακίνητο αυτοκίνητο; Γιατί, πιστέψτε μας, έχει συμβεί σε πολλούς αυτό…
Και το σημαντικότερο: Πόσο σημαντικό είναι το να κλειδώνει η τετρακίνηση;Προτού απαντήσουμε πρέπει να επικεντρώσουμε την προσοχή μας στις βασικές αρχές λειτουργίας και στις διαφορές στην τεχνολογία ανάμεσα στα παλαιότερα τετρακίνητα μοντέλα και τα πιο σύγχρονα. Αρχικά η ισχύς του κινητήρα μεταφέρεται στο κιβώτιο ταχυτήτων όπου στη συνέχεια μεταφέρεται στο κιβώτιο διανομής. Το κιβώτιο διανομής στην ουσία μοιράζει την ισχύ στα δυο, τόσο στον μπροστινό, όσο και στον πίσω άξονα.
Παρόλο που αυτή η τεχνολογία φαινόταν αρκετά υποσχόμενη στην θεωρία, στην πράξη έχει αρκετά μειονεκτήματα καθότι προϋποθέτει ιδανικές συνθήκες λειτουργιάς. Πρακτικά οι 4 τροχοί του οχήματος δεν είναι ικανοί να μεταφέρουν την ιδία ροπή κατά την επαφή τους με το έδαφος, μιας και η ποιότητα του οδοστρώματος, η διάφορα της διανυθείσας απόστασης μεταξύ εσωτερικού-εξωτερικού τροχού όταν το όχημα στρίβει κ.λ.π., καθιστούν άπιαστο όνειρο την εφαρμογή της θεωρίας στην πράξη. Το αποτέλεσμα είναι οι τροχοί του οχήματος να ολισθαίνουν μειώνοντας δραματικά την απόδοση της παρούσας διάταξης αυξάνοντας δραματικά την κατανάλωση.
Πως αντιμετωπίστηκαν από τους κατασκευαστές τα παραπάνω μειονεκτήματα;Αρχικά δόθηκε η δυνατότητα στο χρηστή να επιλέγει την τετρακίνηση μέσω ενός λεβιέ ή διακόπτη. Στην συνεχεία εξεταστήκαν και άλλες επιλογές, όπως η δυνατότητα High και Low. Η δυνατότητα της τετρακίνησης πάντως από επιλογή προσέφερε τα ιδία πλεονεκτήματα με αυτά της μόνιμης δεν μπόρεσε όμως να λύσει τα εξής τεχνικά προβλήματα: την χρήση της σε υψηλές ταχύτητες κυρίως στην άσφαλτο, την καταπόνηση των μηχανικών μερών, την πρόωρη φθορά των ελαστικών που οφείλεται κυρίως στην ολίσθηση και φυσικά την υπερστροφή. Έτσι, όλα αυτά τα μειονεκτήματα οδήγησαν στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών.Και έτσι ερχόμαστε στο σήμερα, στα είδη της τετρακίνησης και στη δυνατότητα κλειδώματος με τα πλεονεκτήματά του.
Σήμερα λοιπόν υπάρχουν εξελιγμένα είδη τετρακίνησης τα οποία σε συνδυασμό με τα ηλεκτρονικά μπορούν να ρυθμιστούν ανάλογα με το οδόστρωμα και έτσι να διευκολύνουν ακόμη και πιο άπειρους οδηγούς. Ωστόσο, παρά τα ηλεκτρονικά, δεν είναι όλα τα συστήματα ίδια. Σε άλλα μοντέλα δηλαδή υπάρχει η δυνατότητα κλειδώματος (βλ. X-Trail, Qashqai, SX4, Vitara, RAV4, Panda 4x4, Jimny, Duster) σε άλλα η τετρακίνηση είναι μόνιμη (Subaru, Audi quattro) και σε άλλα η τετρακίνηση είναι αυτόματη δηλαδή η δύναμη μεταφέρεται μπροστά και μόνο όταν απαιτείται πηγαίνει πίσω (π.χ. Honda CR-V).
Τα τελευταία είναι τα πιο ήπια συστήματα και αυτά που πιθανότερο να σε αφήσουν και σε λίγα εκατοστά λάσπης. Τα καλύτερα, για αυτούς που θα θέλουν να περάσουν από σκληρές διαδρομές είναι αυτά που έχουν δυνατότητα κλειδώματος.
Τι είναι το κλείδωμα της τετρακίνησης;
Ουσιαστικά είναι το μπλοκάρισμα του κεντρικού διαφορικού ή σε μερικές περιπτώσεις και του πίσω. Πλεονέκτημά του είναι η κατανομή ακριβώς της ίδιας ροπής 50:50 σε όλους τους άξονες -τροχούς ανεξαρτήτως πρόσφυσης. Κατά αυτό τον τρόπο ένα τροχός που ολισθαίνει δεν αποσπά ροπή, δηλαδή δύναμη, από αυτόν που έχει πρόσφυση βοηθώντας το όχημα να ξεκολλήσει. Το κλείδωμα της τετρακίνησης σε περίπτωση που το όχημα είναι εφοδιασμένο με διαφορικό επιτυγχάνεται μέσω ενός κομπλέρ συνδέοντας μηχανικά τις δυο κεντρικές ατράκτους η τα δυο ημιαξόνια αναστέλλοντας την λειτουργιά του διαφορικού.
Τι συμβαίνει στα μοντέλα που έχουν αυτόματη τετρακίνηση με ηλεκτρονικά ελεγχόμενους συμπλέκτες;
Τα μοντέλα αυτά στην ουσία παρέχουν στον οδηγό τετρακίνηση μόνο όταν πραγματικά τη χρειάζεται συμβάλλοντας έτσι στην εξοικονόμηση καύσιμου και στη μείωση των εκπομπών ρύπων. Το σύστημα που είναι γνωστό και ως «Αll wheel drive» βασίζεται σε μια ειδικά σχεδιασμένη ηλεκτρονική μονάδα έλεγχου η όποια συνεργάζεται στενά και με άλλες όπως του ΑΒS και ΕSP. Η διάταξη αποτελείται από μια ή και περισσότερες ηλεκτρομαγνητικές βαλβίδες μαζί με μια συστοιχία από ηλεκτρομαγνητικούς δίσκους.
Η τοποθέτηση της διάταξης γίνεται είτε σε ανεξάρτητα διαμορφωμένο κέλυφος είτε συνήθως μέσα στο ίδιο κέλυφος του πίσω διαφορικού. Η λειτουργιά του βασίζεται στο φαινόμενο της ηλεκτρομαγνητικής επαγωγής. Κατά την διάρκεια, λοιπόν, που η κεντρική μονάδα έλεγχου ανιχνεύσει ολίσθηση στους τροχούς του εμπρόσθιου άξονα, ρεύμα διαρρέει την ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα η όποια εν συνεχεία έλκει την συστοιχία των δίσκων.
Αναλόγως της έντασης του ρεύματος ανάλογη είναι και δύναμη που ασκείται στους δίσκους του συμπλέκτη καθώς και το ποσοστό της ροπής που μεταφέρεται μηχανικά. Κατά αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η ποσοστιαία μεταβολή της ροπής που στέλνεται μέσω της ατράκτου-άξονα στο πίσω διαφορικό μηχανισμό. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι δίνεται η δυνατότητα power split περίπου 50:50 μέσω διακόπτη στην κονσόλα του αυτοκίνητου.
Τι ισχύει στα μοντέλα με κεντρικό διαφορικό;
Τα διαφορικά αυτά γνωστά και ως «crown gear differential» αλλάζουν τα δεδομένα καθότι κατανέμουν με βέλτιστο τρόπο την ισχύ στους τροχούς. Όλες οι διαδικασίες γίνονται μηχανικά και αυτόματα σε αντίθεση με τις άλλες υπάρχουσες τεχνολογίες. Κατασκευαστικά το σύστημα αποτελείται: Από δυο διαφορετικές σε γεωμετρία κόρωνες οι οποίες είναι μόνιμα συνδεδεμένες με τον εμπρόσθιο και οπίσθιο άξονα και συμπλέκονται μεταξύ τους με την βοήθεια 4 μικρών γραναζιών με ευθεία οδόντωσης.
Τα γρανάζια αυτά συνδέονται τόσο με τον μπροστά και τον πίσω άξονα με την βοήθεια ενός ζεύγους clutch pack καθώς και ενός εξωτερικού κελύφους. H μηχανική σύνδεση επιτυγχάνεται ως εξής: όταν ένας άξονας χάσει πρόσφυση η περιστροφική ταχύτητα του αυξάνεται δημιουργώντας έτσι την ανάπτυξη αξονικών δυνάμεων οι οποίες με την σειρά τους οδηγούν στο κλείδωμα των δίσκων του άξονα. Μόλις οι δίσκοι του ενός άξονα κλειδώσουν η περίσσια ισχύ μεταφέρεται στον άλλο άξονα και το ταξίδι της πρόσφυσης ξεκινά.
Εσείς όμως τι λέτε; Θεωρείτε το κλείδωμα της τετρακίνησης απαραίτητο σε ένα 4χ4 μοντέλο ή απευθύνεται μόνο στους «σκληροπυρηνικούς» οδηγούς; Μήπως κάνετε τη δουλειά σας και με μια πιο ήπια αυτόματη τετρακίνηση;
Κλείδωμα τετρακίνησης (κεντρικού διαφορικού) χρειάζονται τα μοντέλα που έχουν μόνιμη τετρακίνηση, όπως Subaru, Niva, Terios. Οι αυτόματες τετρακινήσεις ουσιαστικά δεν το χρειάζονται, όλες όμως οι τετρακινήσεις μπορούν να επωφεληθούν από ένα πίσω διαφορικό περιορισμένης ολίσθησης, για τα πολύ δύσκολα. Πάντως, ένα ψηλό crossover με μαζεμένους προβόλους και ηλεκτρονικά περιορισμένο εμπρός διαφορικό (και τα κατάλληλα λάστιχα) καλύπτει όλες τις λογικές καταστάσεις.