Αντί οι εντολές του οδηγού σε τιμόνι, φρένο και γκάζι να γίνονται με ντίζες, τώρα γίνονται με καλώδια, ηλεκτρικά δηλαδή.
Πρόκειται για τεχνολογία που πρωτοεμφανίστηκε στα αεροσκάφη.
Είναι απαραίτητα για τα σύγχρονα συστήματα ασφάλειας και υποβοήθησης.
Δεν έχουν την οδηγική αίσθηση των συμβατικών χειριστηρίων, αλλά μελλοντικά θα την αποκτήσουν και αυτή.
Αντί οι εντολές του οδηγού σε τιμόνι, φρένο και γκάζι να γίνονται με ντίζες, τώρα γίνονται με καλώδια, ηλεκτρικά δηλαδή
Τα συστήματα που χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά σήματα για την μετάδοση των εντολών του οδηγού στα 4 βασικά χειριστήρια (κιβώτιο, τιμόνι, φρένο, γκάζι) λέγονται by wire. Αντίθετα με την μηχανική σύνδεση (ντίζες, κρεμαγιέρα κλπ), τα by wire συστήματα είναι ηλεκτρονικά και κάθε κίνηση που κάνει ο οδηγός με τα χέρια ή τα πόδια του, μετατρέπεται σε ηλεκτρικό σήμα που οι αισθητήρες και ο εγκέφαλος της κάθε μονάδας αναλαμβάνει να μετατρέψει σε κίνηση.
Έτσι κάθε φορά που ο οδηγός «δίνει» μια εντολή (π.χ. πατάει το φρένο), οι αισθητήρες μετατρέπουν αυτή την ενέργεια σε ηλεκτρικό σήμα και η ηλεκτρονική μονάδα την «ερμηνεύει» και την στέλνει στις δαγκάνες που εκτελούν τη φυσική κίνηση.
Το πρώτο by wire σύστημα που γνωρίσαμε και που πλέον υπάρχει σε όλα τα αυτοκίνητα, είναι το throttle-by-wire (ηλεκτρονικό γκάζι), αν και προπομπός ήταν το shift by wire, το γνωστό αυτόματο κιβώτιο δηλαδή. Στο throttle by wire το πεντάλ του γκαζιού δεν συνδέεται και δεν ελέγχει με ντίζα την πεταλούδα, αλλά στέλνει ηλεκτρικό σήμα στην μονάδα (ECU) για να ρυθμίζει με ακρίβεια το άνοιγμα και το κλείσιμό της.
Το brake-by-wire (ηλεκτρονικά φρένα) είναι και αυτό πλέον αρκετά διαδεδομένο στα σύγχρονα αυτοκίνητα. Ο οδηγός ασκεί πίεση στο πεντάλ όπως έκανε ή που θα έκανε και με τον «παραδοσιακό» τρόπο, όμως αυτή η πίεση δεν μεταφέρεται υδραυλικά στις δαγκάνες, αλλά μέσω αισθητήρων μετατρέπεται σε ηλεκτρικό σήμα. Η μονάδα ελέγχου και εδώ είναι αυτή που ρυθμίζει ηλεκτρικά τη δύναμη της πέδησης.
Το πιο σύγχρονο και πολύπλοκο by wire σύστημα είναι το σύστημα steer-by-wire (ηλεκτρικό τιμόνι) το οποίο το συναντάμε κυρίως σε ακριβά και premium αυτοκίνητα. Σε αυτό, το τιμόνι δεν συνδέεται μηχανικά με τους τροχούς, ενώ αισθητήρες που διαβάζουν την γωνία του τιμονιού και τη δύναμη που ασκεί ο οδηγός, αναλαμβάνουν να μεταφέρουν τα σήματα στους ηλεκτροκινητήρες του συστήματος για να στρίψουν οι τροχοί.
Πρόκειται για τεχνολογία που πρωτοεμφανίστηκε στα αεροσκάφη.
Τα by wire συστήματα και η τεχνολογία τους ξεκίνησε από τα αεροσκάφη με το σύστημα “fly by wire” να αντικαθιστά τα παλαιού τύπου και βαριά εξαρτήματα για τον χειρισμό των αεροσκαφών. Ο λόγος που επιλέχθηκαν και εξελίχθηκαν μέσα στις επόμενες δεκαετίες και σήμερα ορίζουν τον χειρισμό των αεροσκαφών είναι ο προφανής. Να περιορίζουν το βάρος, να προσφέρουν ακρίβεια και άρα και ασφάλεια και να μπορούν να διορθώνουν τυχόν ανθρώπινα λάθη σε πραγματικό χρόνο.
Ακριβώς για τους ίδιους λόγους επιλέγονται και εμφανίζονται ολοένα και πιο συχνά στα σύγχρονα αυτοκίνητα, ενώ προσφέρουν μεγαλύτερη ενεργειακή απόδοση και γι’ αυτό επιλέγονται κυρίως από τα ηλεκτρικά ή εξηλεκτρισμένα μοντέλα της αγοράς, αφού επιτρέπουν τη βέλτιστη ανάκτηση ενέργειας στο φρενάρισμα και ακριβή διαχείριση ισχύος.
Είναι απαραίτητα για τα σύγχρονα συστήματα ασφάλειας και υποβοήθησης
Ως ηλεκτρονικά συστήματα τα by wire συστήματα μπορούν να συνεργάζονται με τα άλλα επίσης ηλεκτρονικά συστήματα ενός αυτοκινήτου, όπως το σύστημα της ευστάθειας, της πρόσφυσης ή και των συστημάτων υποβοήθησης της οδήγησης (ΑDAS) που διαθέτουν όλα τα σύγχρονα αυτοκίνητα. Για παράδειγμα, το σύστημα αυτόματου φρεναρίσματος, το adaptive cruise control και το σύστημα διατήρησης της λωρίδας απαιτούν ηλεκτρονικό έλεγχο φρένων, γκαζιού και ενίοτε και τιμονιού, αφού με μηχανικές συνδέσεις, κάτι τέτοιο δε θα ήταν ποτέ εφικτό.
Το επόμενο βήμα για τα by wire συστήματα είναι η αυτόνομη οδήγηση. Πρακτικά, κανένα επίπεδο αυτόνομης και ημιαυτόνομης οδήγησης από αυτά που υπάρχουν σήμερα, δεν θα μπορούσε να υπάρχει χωρίς τα by wire συστήματα.
Δεν έχουν την αίσθηση των συμβατικών χειριστηρίων, αλλά μελλοντικά θα την αποκτήσουν και αυτή
Αν θέλουμε να βρούμε κάποια «αδυναμία» των by wire συστημάτων, αυτή σχετίζεται με την παρεχόμενη αίσθηση κατά τη χρήση τους. Το γκάζι δεν έχει το βάθος και τη μηχανική σύνδεση με το πόδι του οδηγού, το ίδιο και το φρένο, ενώ το steer by wire τιμόνι που αποκόπτει τους κραδασμούς και τις δονήσεις θα μπορούσε να πει κάποιος πως αποστειρώνει την αίσθηση. Και αυτό ισχύει, όπως ίσχυε και στο παρελθόν με τη μετάβαση από τα μηχανικά στα υδραυλικά τιμόνια και αργότερα με την υιοθέτηση της ηλεκτρικής υποβοήθησης σε αυτά.
Το ίδιο συνέβη και με τα πρώτα brake-by-wire συστήματα, ειδικά σε plug-in υβριδικά μοντέλα, όπου η εναλλαγή ανάμεσα στην ανάκτηση ενέργειας και την πέδηση «μπέρδευε» τον οδηγό, με τα νεότερα συστήματα να έχουν καλύτερη αίσθηση και πιο φυσική απόκριση.
Φυσικά και τα πρώτα throttle by wire συστήματα είχαν «προβλήματα» που αφορούσαν και αυτά στην αίσθηση αλλά κυρίως στην απόκριση και τα οποία σήμερα δεν υφίστανται στα σύγχρονα αυτοκίνητα.
